از اِآناتوم سومری تا اردشیر پارسی: نفرین در نبشته های شاهی میان رودانی و هخامنشی

تأثیر میان‌رودان بر ساختار نهادهای سیاسی و فرهنگی شاهنشاهی هخامنشی امری نیست که بتوان از آن چشم پوشید. یکی از جنبه‌هایی که این تأثیرات در آن نمود یافته است، ایدئولوژی شاهی هخامنشیان است. نبشته‌های شاهی، یکی از موثق‌ترین منابع برای بررسی ایدئولوژی شاهی می‌باشند. در این راستا، حضور نفرین به‌عنوان یک بن‌مایه فرهنگی و نیز یکی از عناصر موجود در نبشته‌های مزبور، به‌خوبی نشان از یک سنت پیوسته فرهنگی و ادبی می‌دهد که به مدت دو هزاره، از مرحله سوم دوره‌ی دودمان‌های آغازین در سومر باستان تا پایان حیات سیاسی میان‌رودان در نبشته‌های شاهی به کار می‌رفت. پس از فتح میان‌رودان توسط هخامنشیان، نفرین نیز به همراه سایر بن‌مایه‌های سیاسی و فرهنگی توسط آن‌ها برای نشان‌ دادن مفاهیم مربوط به قدرت، به کار گرفته شد. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی مفهوم، گستره و انواع نفرین در خاور نزدیک باستان، سیر تحولات نفرین در نبشته‌های شاهی میان‌رودان، تداوم و تحول بن‌مایه مذکور در نبشته‌های پارسی باستان و سرانجام کارکردهای آن در نبشته‌های شاهی میان‌رودانی و هخامنشی نشان داده شوند.